Beersel onderzocht of ze tegen 2030 van het gas af kunnen

De Europese Unie besliste – in het kader van de akkoorden van Parijs – om tegen 2050 volledig te stoppen met het gebruik van fossiele brandstoffen. Maar experten zijn het er over eens dat we nog sneller onze honger naar olie en gas moeten stillen, willen we de opwarming tot 2, laat staan 1,5°C beperken. Dat betekent dat we letterlijk morgen met die drastische energierevolutie moeten starten. Heeft jouw gemeente al een plan?

De gemeente Beersel wel. Zij lieten door het studiebureau Zero Emission Solutions onderzoeken of de gemeente op vrij korte termijn, tegen 2023, van het gas af kan. Immers, Beersel wordt bevoorraad met Nederlands aardgas. Onze noorderburen stoppen namelijk met hun gaswinning en dat stelt ook Vlaamse gemeenten voor problemen: ongeveer één derde van de aansluitingen zit op het laagcalorische gasnet. Dat net moet eventueel ‘omgeschakeld’ worden naar een hoogcalorisch gasnet. Verouderde gasketels kunnen niet zomaar overschakelen en moeten dus opnieuw worden afgesteld of zelfs vervangen. En zijn het geen ‘kosten op het sterfhuis’ om nu nog te investeren in vernieuwing van gasinstallaties als we beter vroeg dan laat ook van het gas af gaan? In Nederland hebben ze die keuze gemaakt: daar gaat men volop voor gasloze wijken, gemeenten, steden … Maar in Vlaanderen lijken we te kiezen voor de kortetermijn-gemakkelijkheidsoplossing: omschakelen naar een andere gaskwaliteit en het echte probleem, met name het klimaatvraagstuk, voor ons uitschuiven. De studie voor Beersel ging in de eerste plaats na hoe de warmtevraag in de gemeente kan gereduceerd worden. Welke initiatieven kan de gemeente nemen om mensen en bedrijven te stimuleren fors te gaan isoleren? Informeren, faciliteren, eventueel beperkt subsidiëren, maar ook verplichtingen opleggen via bouwverordeningen.

Daarnaast werd in kaart gebracht welk potentieel er aan groene en restwarmte in de gemeente beschikbaar is: lokaal biomassa-afval (snoeihout, bermmaaisel …) dat energetisch kan worden gevaloriseerd in plaats van af te voeren. Industriële restwarmte recupereren om via een beperkt warmtenet nieuwe bedrijventerreinen of woonontwikkelingen te bevoorraden. Of warmte uit het zeekanaal halen om via warmtewisselaars en warmtepompen gebouwen te verwarmen.

De studie in Beersel bewijst dus dat ‘fossielloos’ kan, zij het op wat langere termijn. Maar dan moet er wel een doorgedreven beleid worden gevoerd en is er geen tijd te verliezen.

Conclusie

Conclusie van de studie: tegen 2023 helemaal van het gas af gaan is nagenoeg uitgesloten, maar het potentieel aan groene warmte in de gemeente is wel groter dan de warmtevraag zou moeten zijn. ‘Zou moeten zijn’, want vandaag heeft Beersel 230 GWh/jaar aan warmte nodig. Flink inzetten op rationeel energiegebruik maakt het realistisch om daar 40% te besparen, wat in een warmtevraag van nog 138 GWh/jaar resulteert, terwijl het theoretische potentieel aan groene warmte in de gemeente 147 GWh/jaar bedraagt. De studie in Beersel bewijst dus dat ‘fossielloos’ kan, zij het op wat langere termijn. Maar dan moet er wel een doorgedreven beleid worden gevoerd en is er geen tijd te verliezen.