Update: Invoering centraal inschrijvingsregister sociaal huren: afspraken nodig

Met de invoering van het nieuwe toewijsmodel in sociale huur voert de Vlaamse Regering tegelijk ook een centraal inschrijvingsregister (CIR) in. Alle kandidaat-huurders moeten hun dossier nakijken, eventueel wijzigen en bevestigen. Deze actualisatie moet online gebeuren. Elke kandidaat huurder zal zijn/haar dossier digitaal moeten valideren en eventueel aanpassen.

Het risico is groot dat die actualisatie bij lokale actoren, bij de woonmaatschappij, maar ook bij de lokale besturen, heel wat bijkomende vragen tot hulp en ondersteuning kan geven. We vragen de Vlaamse overheid dan ook om die lokale actoren voldoende en dus meer te ondersteunen, en er mee zorg voor te dragen dat er geen kandidaat-huurders onnodig geschrapt worden, louter omdat ze digitaal onvoldoende mee zijn of omdat ze door de hoge werklast bij lokale actoren niet snel genoeg ondersteuning konden krijgen.

Maak afspraken

We raden daarom sterk aan om lokaal actief af te stemmen tussen de woonmaatschappij, de gemeente, het OCMW, het intergemeentelijk samenwerkingsverband, digitale-inclusie-initiatieven en andere welzijnspartners over hoe ervoor te zorgen dat kandidaat-huurders maximaal ingeschreven kunnen blijven. De woonmaatschappij is voor de kandidaat-huurder het eerste aanspreekpunt.

Freeze

Momenteel is de zogenaamde freeze-periode lopende. In deze periode worden alle gegevens uit de lokale software van de woonmaatschappijen in het CIR gebracht. Tijdens deze periode kunnen woonmaatschappijen geen nieuwe inschrijvingen in hun lokale software doen, noch kunnen ze dossiers aanpassen of woningen toewijzen in de lokale software. Inschrijvingen en toewijzingen kunnen enkel op papier, waarna de woonmaatschappij na de freeze-periode het dossier in orde kan brengen in het CIR. De freeze periode is verlengd tot 14 januari. Dit wil zeggen dat er nog steeds ingeschreven wordt op papier. Wonen in Vlaanderen voorziet een papieren inschrijvingsformulier naar analogie met de schermen van het CIR zodat de woonmaatschappijen dit nadien makkelijker in het CIR kunnen invoeren. Vanaf 15 januari kunnen woonmaatschappijende via de backoffice inschrijvingen die tot dan toe op papier gebeurd zijn, registreren in het CIR. Dit kan voor inschrijvingen met een datum tot en met 17 november (start van de freezeperiode).  Vanaf 15 januari kan er, naast de inschrijving op papier, ook een rechtstreekse inschrijving in het CIR gebeuren van de kandidaat huurder door de woonmaatschappij. .

​​

Bevestiging en actualisatie van dossier kandidaat huurder

Vanaf 18 maart is het CIR ook toegankelijk voor de burger.  Vanaf dan kunnen kandidaten zich online inschrijven voor een sociale woning of hun dossier online bekijken of aanpassen.

Kandidaat huurders die al op de wachtlijst voor een sociale woning staan, moeten dan hun dossier bevestigen en actualiseren. De woonmaatschappijen moeten alle kandidaat-huurders op hun wachtlijst per brief verwittigen zodat zij op de hoogte zijn om hun dossier na te kijken en eventueel aan te vullen en gegevens op te laden indien nodig. De kandidaat-huurder krijgt hiervoor vanaf de postdatum van de brief van de woonmaatschappij 30 dagen tijd. Als er geen tijdige bevestiging van de kandidaat-huurder is, zal de woonmaatschappij ook een herinneringsbrief sturen met een termijn van 15 dagen. Bevestigt een kandidaat-huurder het dossier dan niet of voldoet hij niet aan de inschrijvingsvoorwaarden? Dan wordt de kandidaat geschrapt en staat hij/zij/hun niet langer op de wachtlijst. De kandidaat-huurder krijgt hier geen melding meer van. Wees daar alert voor. We raden dan ook aan dat de lokale partners duidelijke afspraken maken met elkaar om de nodige ondersteuning te kunnen geven.

Het is een digitaal systeem

Het CIR is een digitaal systeem. Bij voorkeur gebeurt de bevestiging en eventuele aanpassing van het kandidaat-huurdersdossier dan ook online. De kandidaat huurder moet zich aanmelden via itsme of een elektronische identiteitskaart met pincode. De vrees is dat die actualisatie lokaal, in eerste instantie bij de woonmaatschappij, maar ook bij de lokale besturen, heel wat bijkomende vragen tot hulp en ondersteuning kan geven. Die vragen zullen in eerste instantie de toegang tot het CIR en hun dossier betreffen. De kandidaat huurder zal zich daarvoor moeten aanmelden via itsme of een elektronische identiteitskaart met pincode. Dit zal niet voor iedereen evident zijn. De brief die de kandidaat - huurders zullen ontvangen voor de actualisatie zal dan ook een antwoordstrookje bevatten waardoor het mogelijk zou moeten zijn om ook 'via papier' de actualisatie te kunnen doen. 

Deze mogelijkheid is goed en nodig want, in Vlaanderen is het percentage mensen met zwakke digitale vaardigheden in de afgelopen twee jaar sterk gestegen, van 29% tot 43%. Daarentegen is het percentage mensen met gevorderde digitale vaardigheden sterk gedaald, van 40% tot 28%. In België is 46% van de bevolking digitaal kwetsbaar. We zien een samenhang tussen digitale kwetsbaarheid en een lager opleidingsniveau, een lager inkomen, een hogere leeftijd en gezinssamenstelling, waarbij alleenstaanden een groter risico lopen. (Barometer digitale inclusie 2022 (Koning Boudewijnstichting); imec.digimeter 2022, Digitale trends in Vlaanderen, imec). Het is aannemelijk te denken dat bij de kandidaat-sociale huurders het aandeel van mensen die moeite hebben met hun digitale administratie nog hoger ligt.

Digitale-inclusie-initiatieven zoals de digipunten en digibanken kunnen daarbij ondersteunen. Digipunten zijn plekken waar mensen gebruik kunnen maken van het internet en toestellen, en waar ze begeleiding kunnen vragen. Vaak wordt deze begeleiding geboden door vrijwilligers. Die kunnen echter enkel technische hulp bieden bij het aanmelden. In het kader van het CIR kunnen digipunten helpen bij het installeren van itsme en het aanmelden met eID. De digipunten kunnen geen inhoudelijke ondersteuning bieden achter de login van het CIR.

Ondersteuning door agentschap Wonen in Vlaanderen

Op de website van agentschap Wonen in Vlaanderen vind je heel wat informatie terug

• presentatie van gefaseerde inwerkingstreding (19/12) (zodra beschikbaar)
• over hoe de inschrijving voor een sociale woning zal verlopen,
• informatie voor de (professionele) welzijnsorganisaties
• webinars over het CIR
• op 12 december is er een digitale infosessie centraal inschrijvingsregister voor professionele (welzijns)organisaties. Deze is ondertussen al volzet. Bij inschrijving kan je echter achteraf de opname bekijken.
• Met vragen over het CIR kan je mailen naar cirinfo.wonen@vlaanderen.be

(dit bericht werd aangepast op 20/12/2023)