Auteur: Elke de Taeye
Gepubliceerd op: 07-12-2023
Op 30 november 2023 vond de hoorzitting "Stand van Zaken Circulaire Economie" plaats in de commissie voor economie, werk, sociale economie en innovatie. Deze bijeenkomst stond in het teken van het Europees voorzitterschap in 2024, waarbij circulaire economie een centrale rol zal spelen. Tijdens de hoorzitting gaf Vlaanderen Circulair een overzicht van de genomen maatregelen in Vlaanderen, terwijl de VVSG werd uitgenodigd om de rol van lokale overheden in deze transitie toe te lichten.
Lokale besturen nemen diversie acties
De afgelopen jaren werd er heel wat actie ondernomen, binnen Vlaanderen, om circulaire economie breed te implementeren. Zo was er de Green Deal Circulair Aankopen, Green Deal Circulair Bouwen, de oproep Circulair Werk(t) en de oprichting van het Doe Netwerk Lokaal Circulair. Doorheen deze acties zien we steeds meer lokale besturen hun rol opnemen. Ze nemen hierbij verschillende rollen op. Enerzijds treden ze op vanuit een signaalfunctie naar burgers, verenigingen en dergelijke toe anderzijds ondernemen ze actie om hun gemeente toekomstbestendig te maken.
Steden en gemeenten doen dit door circulaire benaderingen te integreren in verschillende beleidsgebieden, zoals bouwprojecten, waterbeheer, bedrijventerreinen, sociale circulaire hubs en uiteraard afvalbeheer. Deze goede praktijken zijn enkele jaren geleden gebundeld in de publicatie "Lokaal, Circulair Werken aan de Toekomst", waarin 10 hefbomen en beleidsdomeinen werden gedefinieerd. Een van die hefbomen, circulair aankopen, heeft de afgelopen jaren ook zijn effectiviteit bewezen. De VVSG merkt op dat er groeiende interesse is in het thema, maar benoemt ook enkele noden om de transitie te versnellen.
Van experiment naar brede implementatie
Tijdens de huidige legislatuur werden er heel wat middelen vrijgemaakt om innovatie binnen de circulaire economie mogelijk te maken. De VVSG moedigt dergelijke initiatieven aan, maar merkt ook op dat er nood is om in te zetten op de brede implementatie van de opgedane kennis. Op die manier kunnen alle 300 gemeenten en intercommunales aan de slag hiermee. Dit lijkt ons noodzakelijk indien Vlaanderen als koploper wil blijven fungeren binnen de Europese Unie (en daarbuiten). Om dit te doen vraagt de VVSG volgende drie zaken.
Ten eerste vragen we meer aandacht voor de rol van lokale besturen binnen de transitie naar een circulaire economie. Een goed voorbeeld hiervan is de oproep Circulair Werk(t) waarbij verschillende actoren de krachten dienen te bundelen.
Ten tweede vragen we om een antwoord te bieden op het capaciteitstekort dat zich momenteel voordoet. Het gaat hierbij niet enkel over personeelstekort, maar ook over de financiële capaciteit en de kennis.
Tot slot vragen we ook om een gedifferentieerd aanbod te geven zodoende de koplopers en de beginners actie kunnen ondernemen.
Om dergelijke zaken mogelijk te maken is het volgens ons cruciaal om de samenwerking tussen Vlaanderen Circulair en de VVSG structureel verder te zetten. Op die manier kan de opgedane kennis breed verspreid worden, worden de noden verder in kaart gebracht en kan Vlaanderen koploper binnen de circulaire economie blijven.
2024 een cruciaal jaar
Niet enkel het Europees Voorzitterschap kan een belangrijke duw geven aan de circulaire economie binnen de lokale besturen. Ook de verkiezingen vormen een belangrijk momentum. De VVSG zal de Vlaamse gemeenten dan ook handvaten aanreiken om circulaire economie binnen hun gemeente te kunnen toepassen.
De volledige hoorzitting kan herbekeken worden. Wil je zelf aan de slag met circulaire economie binnen jouw lokaal bestuur? Neem dan contact op met Elke de Taeye
